
Bàn về sự tập trung
Xin chào, đã lâu không gặp 🙂
Bài viết này đánh dấu sự trở lại của mình sau 1 năm không cập nhật blog. Một năm với nhiều biến cố, những chuyện làm mình buồn, những chuyện làm mình vui… tất cả đảo lộn cuộc sống của mình khá nhiều khiến mình chẳng còn thời gian và tâm trí dành cho blog. Gần đây, khi Hà Nội trải qua đợt giãn cách xã hội toàn thành phố 2 tháng, mình có một cơ hội tuyệt vời để mình nhìn lại, quay trở lại với chính mình, tìm lại bản thân, cải thiện bản thân.
Chắc hẳn trong cuộc sống ồn ào này bạn đã từng đôi lần không thể tập trung để làm một việc gì đó. Không thể nghe thầy giảng qua Zoom trong vài tiếng đồng hồ liên tục, không thể đọc hết nửa trang chứ đừng nói là một trang sách, … Những câu nói, những con chữ cứ lướt vèo vèo qua tai, qua đầu bạn mà chẳng đọng lại chút dư âm dư ảnh hay ý nghĩa nào. Thời gian qua mình bị như vậy liên tục. Chỉ cần sau 5 phút ngồi im thôi là đầu óc mình lại nghĩ ra quá nhiều chuyện bên lề nào đó, và khi mình nhận ra đầu óc đang “lang thang” thì cũng đã mất một khoảng thời gian rồi. Điều này làm hiệu suất làm việc giảm nghiêm trọng. Mình nhận thấy điều đó và buồn, và thở dài, nghĩ rằng mình đã “già”, đầu óc đã “rệu rã” rồi, chứ chưa bao giờ nghĩ đến nguyên nhân của việc này và tìm hiểu xem có cách gì để sữa chữa, khắc phục nó không, cho đến dạo gần đây.
Nguồn gốc, nguyên nhân sự mất tập trung của mình
Hồi nhỏ và thời học sinh, mình đã từng khá tự tin về khả năng tập trung của bản thân. Mình có thể ngồi học, làm bài tập hàng giờ ở bất cứ đâu, trong phòng nơi bố mẹ vẫn trò chuyện, các bạn chơi đùa xung quanh, có thể ngủ trưa ngon lành khi bố vẫn bật TV ngoài phòng khách… Mình vẫn còn rất nhớ một khi đã tập trung vào điều gì, cả thế giới xung quanh dường như trở nên im lặng và chìm vào bóng tối, chỉ có duy nhất một ngọn đèn trên cao chiếu vào mình, vào bài học và sách vở của mình, như một cảnh phim trong Lalaland vậy 🙂 Những lúc ấy thật khó để lôi mình ra ngoài cái không gian tưởng tượng, cái vỏ bọc yên tĩnh mình tự tạo cho chính mình, có khi mẹ gọi 2 3 câu cũng không nghe thấy 🙂

Ấy vậy mà từ hồi lên học đại học, khả năng ấy cứ mất dần, mất dần đi. Thời gian mình có thể ngồi im làm việc một chỗ cứ giảm dần, giảm dần và đỉnh điểm là dạo gần đây, khi chỉ cần vào bàn là mình ngáp, hoặc phân tâm. Mình không thể làm việc được ở nhà mà phải tìm đến rất nhiều quán cafe để “mua” sự tập trung. Mình đã từng đổ lỗi cho “tuổi tác”, coi đó là quy luật tự nhiên. Nhưng thực ra sự mất tập trung nặng dần của mình có lẽ do các nguyên nhân sau:
1. Có quá nhiều thứ để mình phân tâm. Lên đại học cuộc sống thật ồn ào náo nhiệt với nhiều hoạt động ngoại khóa hơn rất nhiều so với thời học sinh. Tham gia nhiều câu lạc bộ tổ đội nhóm đồng nghĩa với việc mình có thêm nhiều bạn bè, nhiều mối quan hệ và nhiều mối quan tâm “bên lề”. Đến khi đi làm và hiện tại đã lập gia đình, cuộc sống không chỉ xoay quanh việc “ăn và học” như thời học sinh nữa, mà còn chuyện công việc, bệnh nhân, chuyện kiếm tiền, chuyện làm quen với cuộc sống gia đình mới… Thêm vào đó là điện thoại, máy tính bảng với Facebook, Instagram… ngay bên cạnh. Chỉ cần cầm lên lướt Facebook một chút thôi là mất cả tiếng đồng hồ.
2. Mình chưa bao giờ nghĩ tập trung là một đặc tính có thể tập luyện được. Thay vào đó mình nghĩ rằng sự tập trung là “bản năng” của mỗi người. Do đó, theo thời gian khi sự tập trung của mình mất dần đi, mình không cố gắng tìm hiểu nguyên nhân tại sao hay cách khắc phục hoặc tìm lại nó. Việc này khiến khả năng tập trung của mình ngày càng ngày càng tệ hơn.
Thật may mắn khi thời gian vừa rồi mình có nhiều thời gian dành cho bản thân và đang dần tìm lại được sự tập trung vốn có. Hoá ra sự tập trung là điều có thể luyện tập được, và 20% nỗ lực của bạn sẽ tạo ra 80% thành quả công việc. Khi tập trung làm việc hơn, mình cảm nhận rõ rệt hiệu suất làm việc tăng lên, cảm giác hài lòng về bản thân làm mình có thêm động lực. Từ chỗ chỉ có thể tập trung được 25′ là đã “mệt óc”, bây giờ mình đã có thể kéo dài thời gian làm việc tập trung thành 50′ – 2h. Đối với mình đó là một sự thay đổi lớn lao.
Một số biện pháp để mình tập trung hơn khi làm việc
1. Tạo ra một nơi làm việc lý tưởng. Đây là điều đầu tiên và quan trọng nhất. Vạn sự khởi đầu nan mà phải không? 🙂 Nói gì thì nói, muốn làm bất cứ việc gì thì bạn cần bắt tay vào làm cái đã. Một năm trở lại đây khi mới lập gia đình, có quá nhiều sự thay đổi trong cuộc sống hàng ngày khiến mình chưa thể làm quen nhịp sống mới. Thậm chí quần áo và sách vở của mình ở nhà cũ còn chưa chuyển hết về nhà mới. Cả hai vc chỉ có một tuần để tổ chức đám cưới, sau đó lại quay trở lại guồng làm việc thường nhật. Phòng của hai đứa lúc nào cũng trong tình trạng quần áo bừa bộn, về đến nhà là chỉ muốn nằm lăn ra ngủ, bàn làm việc la liệt những thứ linh tinh nhìn thôi không muốn ngồi xuống. Mình đã phải thường xuyên tìm đến các quán cafe để làm việc. Sau này, khi bắt đầu hành trình tìm lại sự tập trung, việc đầu tiên là mình dọn sạch bàn làm việc, biến nó thành một nơi để mình muốn ngồi vào. Đối với mình, điều kiện làm việc lý tưởng là nơi yên tĩnh, bàn ghế sạch sẽ, đồ đạc trên bàn sắp xếp gọn gàng, một thứ đồ uống ưa thích, ánh sáng vừa phải và chỉ chiếu chủ yếu vào khu vực bàn, nhạc không lời để mức nhỏ. Bạn hãy set up một nơi làm việc theo sở thích của mình, biến nó thành góc yêu thích của bạn như ở quán cafe vậy 🙂

2. Loại bỏ hết những điều có thể làm bạn xao nhãng. Tắt wifi điện thoại và đặt chế độ im lặng. Mình thường không cho các ứng dụng như facebook, zalo, instagram… hiện thông báo trên máy tính bởi vậy vẫn có thể dùng wifi laptop mà không lo bị làm phân tâm.
3. Tạo cảm giác có người làm việc cùng. Mình phát hiện ra có rất nhiều video kiểu “Study with me” trên youtube 🙂 Các bạn ấy sẽ học cùng mình, giống như ngày xưa rủ nhau lên thư viện học vậy. Có khoảng nghỉ giữa các khoảng làm việc, đặc biệt là nhạc rất hay 🙂 Đây là một bạn mình rất thích “học cùng”, bạn có thể tham khảo 🙂 Học cùng Abao
4. Viết ra giấy ngay những thứ làm bạn xao nhãng. Có làm điều này mình mới biết trong một khoảng thời gian ngắn mà đầu óc mình “vi vu” biết bao nhiêu lần. Thay vì để chúng vi vu tự do tự tại như trước, bất cứ suy nghĩ nào không liên quan đến công việc đang làm mình sẽ viết xuống một mảnh giấy nhỏ, vừa giúp mình dừng ngay ý nghĩ đó lại, vừa giúp mình có thể hoàn thành nó sau khi làm xong công việc hiện tại. Mỗi khi làm xong một việc mình sẽ gạch nó đi, cảm giác thật thích thú khi thấy hôm nay mình đã “gạch” được bao nhiêu đầu việc, làm mình có thêm động lực để làm tốt hơn vào ngày hôm sau 🙂
.
5. Sử dụng app Pomodoro Focus To-Do. Đây thực sự là một app tuyệt vời cho người mới bắt đầu học cách tập trung tốt hơn. Dựa theo nguyên tắc pomodoro “chia để trị”, một buổi làm việc sẽ được chia làm nhiều pomodoro, nghĩa là nhiều chu kì tập trung. Mỗi Pomodoro thường kéo dài 25 phút. Trong 25 phút đó bạn cố gắng toàn tâm toàn ý cho công việc, không làm việc khác (nghịch điện thoại, đi vệ sinh… ). Sau 25 phút tập trung là 5′ nghỉ ngơi. Vì 5 phút rất ngắn nên chỉ đủ để đi vệ sinh, uống cốc nước, co giãn gân cốt nhẹ sau đó lại bắt đầu một pomodoro khác. Bạn có thể set up cụ thể công việc bạn đang làm dự kiến chiếm bao nhiêu pomodoro, và một buổi bạn định làm bao nhiêu việc. (Khi mới bắt đầu bạn nên “khởi động” ở 2 hoặc 3 pomodoro đã). Ngoài ra với app này bạn có thể lập To do List và kiểm tra xem mình đã được những gì trong hôm nay hay set up âm thanh trong khi máy đếm giờ ngược như tiếng nước chaỷ, tiếng mưa rơi, tiếng bếp lửa lách tách… Mỗi bước tiến nhỏ, mỗi 25 phút tập trung nho nhỏ sẽ làm bạn thêm cảm giác hài lòng với bản thân, thêm động lực để mình ngồi lâu hơn và tập trung lâu hơn. Thời gian đầu mình chỉ làm 2 pomodoro là đã “mệt óc”. Hiện tại mình nhiều khi không cần pomodoro nữa trong cả buổi làm việc, hoặc chỉ dùng 1, 2 pomodoro ban đầu để “vào guồng” thôi 🙂 yayy
App có thể download dễ dàng ở app store trên điện thoại.
Mình thật sự rất vui và hạnh phúc khi tìm lại được sự tập trung, tìm lại được một phần đã mất của bản thân. Đối với mình đây là một thành quả lớn lao. Điều này tạo điều kiện để mình làm được nhiều việc hơn trong tương lai. Cảm giác mất kiểm soát cuộc sống giảm đi nhiều nhiều. Đối với những bạn có hoàn cảnh như mình, hy vọng bài viết này hữu ích! <3
Cùng nhau cố gắng để tốt hơn chính mình của ngày hôm qua nhé! Chúc các bạn hai ngày cuối tuần ấm áp và nhiều năng lượng! <3